🗣️Konuşma sesi bozukluğunun erken çocukluk döneminde yaygın olduğu bilinmektedir. Konuşma sesi bozukluğu terimi, hem artikülasyon (motor temelli üretim eksiklikleri) hem de fonolojik (konuşma seslerinin ve kişinin dilindeki ses kalıplarının bilgisi ve kullanımı) eksiklikleri kapsar. Konuşma sesi bozukluğu ve belirtileri dil bozukluğundan (anlambilim, sözdizimi, biçimbilim veya dilin kullanımı becerilerinin ifade edilmesi veya anlaşılmasındaki eksiklikler) farklıdır.
🏫 Konuşma sesi bozukluğunun varlığı başlı başına zorluklara neden olsa da, bu durum aynı zamanda zayıf okuryazarlık kazanımı ve okuma becerisiyle de ilişkilidir ve bu da okula hazırlık ve akademik başarı üzerinde önemli etkilere neden olur.
⚡️Konuşma sesi bozukluğu yaygınlığı 5 ile 8 yaş arası çocuklarda %3,8 ile %6,4 arasında değişmektedir. Yaygınlık oranları daha küçük çocuklarda daha yüksektir.
🧐Yapılan çalışmalar, konuşma ve dil sorunlarının birlikte görülmesinin 5-6 yaş arası çocuklarda %1,3 ile %4,6 arasında değiştiğini bildirmiştir. Benzer şekilde, konuşma sesi bozukluğu ve/veya dil bozukluğu ile birlikte okuma bozukluğu görülme oranının %1,6 ile %8,1 arasında değiştiği ve konuşma sesi bozukluğu, dil ve okuma bozukluğu varlığıyla ilişkili birlikteliğinin daha yüksek olduğu rapor edilmiştir. Bu farklılıklar, 5 ve 6 yaşında konuşma sesi bozukluğu olan çocukların, fonolojik (sesbilgisel) farkındalık ve harf bilgisi görevlerinde tipik olarak gelişen çocuklardan daha düşük performans gösterdiğinin tespit edildiği okuma yazma öncesi becerilere kadar uzanmaktadır.
🧒🏻Konuşma sesi bozukluğunun varlığını ve kalıcılığını öngörmede rol oynadığı öne sürülen faktörler arasında cinsiyet, sosyo-ekonomik durum, ince motor beceriler, dil öncesi ses oyunları, anne eğitimi, biliş, aile geçmişi ve nörobiyolojik faktörler yer almaktadır.
📖Kaynakta yer alan, 4 yaşına kadar takip edilen çocuklardan alınan verilerin incelendiği çalışmanın amaçları klinik olarak tanımlanmış konuşma sesi bozukluğunun yaygınlığını ve dil ve okuma-yazma öncesi sorunların konuşma sesi bozukluğu ile birlikteliğini incelemektir.
Çalışmanın bulguları önceki araştırmalarla benzer olarak, okul öncesi çocuk popülasyonunda konuşma sesi bozukluğunun %3 ile %6 arasında bir oranda olduğunu göstermektedir. Bu oran, aynı yaş grubundaki aynı grupta dil sorunlarının yaygınlığı olan %20,6’dan oldukça düşüktür. Konuşma sesi bozukluğu olan bir grup çocukta konuşma ve dil bozukluklarının birlikteliği yaygın bulunmuştur ve erkeklerde görülme olasılığı kızlara göre daha fazladır. Cinsiyet, aile öyküsü, annenin sözcük dağarcığı, sosyo-ekonomik durum, ebeveynlerin bildirdiği konuşma, dil ve 24 aydaki motor beceriler 4 yaşındaki konuşma sesi bozukluğunu öngörmüştür.
Çocuğunuzun konuşmasının geciktiğini, kendisini tanımayanlar tarafından anlaşılmadığını düşünüyorsanız ve okuma-yazma sürecinde zorluk yaşadığını düşünüyorsanız mutlaka bir dil ve konuşma terapistinden değerlendirme almalısınız.
Kaynak:
Eadie, P., Morgan, A., Ukoumunne, O. C., Ttofari Eecen, K., Wake, M., & Reilly, S. (2015). Speech sound disorder at 4 years: Prevalence, comorbidities, and predictors in a community cohort of children. Developmental Medicine & Child Neurology, 57(6), 578-584.
