Anne karnında başlayan duyu sistemi gelişiminde aktif hareketin başlaması ile proprioseptif duyu gelişmeye başlar. Vücut pozisyonumuz ile ilgili bilgi veren proprioseptif duyunun alıcıları kas ve eklemlerimizde yer alır. Bu duyu sayesinde gözümüz açık veya kapalı iken vücudumuzun hangi pozisyonda olduğunu, kaslarımızın ne kadar kasılıp gevşediğini, hareketimizin hızını, eklemlerimizin hareket açısını, vücut parçalarımızın birbirine göre konumunu algılarız. Örneğin; gözümüz kapalı elimizi burnumuza götürebilmemiz, kaşığı ağzımıza götürebilmemiz, gelen topa ne kadar sert şekilde vuracağımızı bilebilme, tuttuğumuz plastik bardağı ne kadar sıkmamız gerektiğini anlayabilmemiz proprioseptif duyunun doğru işlemlendiğini gösterir. İşlemlemede problem yaşayan çocuklarda; kas kuvvetlerini ayarlayabilmede zorluk, regülasyon becerilerinde zorluk, sakarlıklar, yemeği ağza götürememe, hareket etmekten kaçınma, kontrolü dışındaki vücut hareketlerinden hoşlanmama, güçsüz görünme, oyuncaklarını sık kırma, postürünü koruyamama, insanlara dokunmak veya insanları sevmek isterken fazla sıkma, sıkan kıyafetlerden hoşlanma, ayakkabı kemer gibi eşyaların sıkı bağlanmasından hoşlanma, agresiflik gibi belirtiler görülür.
Proprioseptif Duyu Aktivite Önerileri
• Zıplama/atlamalı oyunlar
• El arabası yürüyüşü
• Ağır nesneleri itme-çekme
• Vücuda masaj uygulamaları
• Tırmanma
• Alışveriş arabasını sürükleme
• Üzerine atılan yorgan veya battaniyeden çıkmaya çalışma
• Bez hamakta sıkıştırma ve sallanma