Genellikle dil sorunları, beceri performansının azlığı, algılama ve düşünme zorluğu ile birlikte gözlenebildiği gibi ayrı da olabilir. Dispraksisi olan çocukta, hareket ve koordinasyon eksikliği gözlemlenebilir. Zekası etkilenmeyebilir ama öğrenme güçlüğü yaşayabilir. Dispraksisi olan çocuk planlama yapmakta, grup oyunlarına katılmakta ve problemlere karşı çözüm üretmekte zorlanır. Çocuk bunu kompanse edebilmek için kendine farklı yollar bulabilir. Aile veya öğretmenleri bu kompanse edici hareketleri davranış problemi ya da asosyal olarak isimlendirebilir.
Amerika’da yapılmış bir araştırmaya göre, 100 kişinin 10’unun dispraksi özelliği taşıdığı tespit edilmiştir. Belirgin dispraksisi olan çocukların 5’inden 4’ünün erkek olduğu bulunmuştur.
Bebeklik Döneminde Dispraksi:
-Hafif düzeyde de olsa kaslarda gevşeklik veya sert kas yapısı,
-Oturma, emekleme, yürüme gibi aktivitelerde gecikme,
-Yüzüstü yatmayı reddetme ve emeklemeden yürüme,
-Yemek yeme problemleri (katı yiyeceğe geçişte zorlanma),
-Yeni becerileri kazanmakta zorlanma,
-Kaygı, huzursuzluk ve gerginlik yaşama,
-Dil ve konuşma gelişimi ile ilgili becerilerde gecikmeler gibi belirtiler verebilir.
Erken Çocukluk Döneminde Dipraksi:
-Çatal kaşık kullanımında gecikme,
-Düğme ilikleme, fermuar açma kapatma gibi becerilerde zorlanma,
-Giyinme soyunma becerilerinde bağımsızlaşamama,
-Dikkat zorluğu yaşama,
-Oyun oynama, oyun kurma ya da grup oyunlarına katılmada zorlanma,
-Merdiven inip-çıkmada zorlanma,
-Yeni becerileri öğrenmede direnç gösterme,
-Dans, folklor gibi aktivitelerde hareketleri arkadaşlarıyla uyum içinde yapmakta zorlanma.
-Makas ile kesme ve kalem tutma gibi becerilerde akranlarının gerisinde kalma,
-Dil ve konuşma sorunlarının devam etmesi,
-Katı gıdaya geçmede veya çiğnemede zorlanma.
Bu dönemde çocuk yapamadıklarının farkındadır, kendi potansiyeli doğrultusunda sosyal ortamda ve eğitim ortamında hareket etme ve aktiviteleri gerçekleştirmeye çalışacaktır. Yapamayacağını düşündüğü aktivitelerde “Bu küçük çocukların oyunu ben bunu oynamam.” ya da “Ben bu oyundan hoşlanmadım, bunu böyle oynayalım.” gibi kendine göre yönlendirmeler yapar. İlk verilen aktivitelerde önce başka çocukların yapmasını izler, öğrenmeye çalışır. Yapmak için grubun en sonuna kalmaya çalışır veya grup içinden uzaklaşmayı tercih eder. Bu dönemde okul ortamında yapılan dans gösterilerinden, spor faaliyetlerinden ya da drama etkinliklerinden uzak durmayı tercih eder.
Okul Döneminde Dispraksi:
-Dikkatle ilgili sorun yaşarlar, dağınıktır ve eşyalarını sürekli kaybedebilirler,
-Öğrendiklerini hafızaya almayla ilgili sorunları yaşayabilirler,
-Gün içinde yaptıkları aktiviteleri unutabilirler,
-Motor becerilerde zorlanırlar, herhangi bir spor dalında başarılı olamayabilirler istekle başlayıp birkaç seans sonrası yarım bırakabilirler. Bisiklete binme, ip atlama gibi aktiviteleri gerçekleştirmekte zorlanırlar,
-Kendilerine güvenmezler, sosyalleşmeyle ilgili sorun yaşarlar,
-Duruş bozukluğu, çabuk yorulma, korkak davranışlar sergilerler,
-El tercihinde kararsız kalırlar,
-Yer-yön algısı zayıftır,
-Satır arasına yazıyı yazmada zorlanırlar ve resim yaparken sayfayı tamamen kullanmazlar,
-Okuma yazmada zorlanırlar. Özellikle kalem tutuşunda sıkıntı yaşar,
-Sıra ile yapılması gereken aktiviteleri karıştırır ya da matematik işlemlerini yapmada sorun yaşarlar,
-Planlamada ve organize olmada sorun yaşarlar,
-Fobileri ve kaygıları çoktur,
-Tehlikeleri algılamakta zorlanırlar,
-Akademik konuları algılamada zorlanırlar.
BUMİN, G., ŞAHİN, A., & AKYÜREK, G. (2018). Disleksili Çocuklarda Reaksiyon Hızı ile Motor Planlama Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 7(1), 59-64.